نگهداری خرگوش در خانه و بیرون از خانه
راهنمای جامع نگهداری خرگوش در خانه یا بیرون
خرگوش‌ها نیز همانند سایر حیوانات‌خانگی دارای شرایط ویژه و بخصوصی برای نگهداری اصولی خانگی می‌باشند که این شرایط براساس رفتارها و نیازهای این پستانداران جذاب تعیین شده است که در بحث به آنها می‌پردازیم. بطور کلی خرگوش‌ها می‌توانند در 2 شرایط داخل ساختمان (Indoor) و خارج ساختمان (Outdoor) نگهداری شوند.
نگهداری خارج از خانه یا اپارتمان
نگهداری خارج از ساختمان نیازمند فراهم بودن فضایی همانند خانه حیاط‌دار، ویلا، باغ و ... می‌باشد که شاید در زندگی شهرنشینی کنونی به سختی برای خانواده‌های ایرانی در دسترس باشد اما باید گفت که این نوع از نگهداری یکی از سالم ترین و بهترین روش‌های نگهداری خرگوش‌ها می‌باشد.در این روش خرگوش‌ها باید در محدوده‌ای که کف آن با خاک و گیاهان طبیعی پوشیده شده (باغچه) نگهداری شوند و باید دقت شود که این محدوده باید با موانع فیزیکی ایمن همچون دیوار و فنس در برابر فرار خرگوش و یا حمله گربه‌های بی‌سرپرست و حیوانات شکارگر طبیعی (روباه، زاغی، کلاغ و ...) محافظت شود.
بدلیل اینکه خرگوش‌ها از جمله گونه‌های حفار طبیعی هستند که علاقه زیادی به کندن زمین و حفر تونل‌های زیرزمینی دارند باید دقت شود که صرفاً موانع فیزیکی طولی و عرضی برای جلوگیری از فرار خرگوش‌ها کافی نیست و این موانع باید تا عمق حداقل 50 سانتی متری زمین ادامه داشته باشند که بهترین مانع برای این هدف کاشت فنس یا صفحات فلزی داخل زمین دورتا دور محل نگهداری خرگوش‌هاست.باید دقت شود که درصورتی که این مانع مهم اجرایی نشده باشد و در آن سهل‌انگاری شود با گذشت زمان و عمیق‌تر و پیچیده‌تر شدن تونل‌های خرگوش ما، در نهایت می‌تواند به فرار ناگهانی آن از محوطه موردنظر منتهی شود!
نگهداری خرگوش در زمستان
مخفی‌گاه و سایه‌بان مناسب در فصل سرما برای در امان ماندن خرگوش از باد، باران، برف و سرما مهم بوده و در فصل گرما خرگوش را از تابش مستقیم آفتاب و حرارت زیاد در امان نگه می‌دارد. باید توجه داشت که خرگوش‌هایی که در خارج از منزل نگهداری می‌شوند و تدریجاً تغییرات دمایی محیط را تجربه می‌کنند و فرصت تغییر پوشش مویی خود، به فرم ضخیم زمستانه را دارند بطور طبیعی در برابر سرما مقاوم بوده و سرمای زمستان و حتی بارش برف هیچ مشکل جدی برای آنها محسوب نمی‌شود. اما این موضوع شامل حال خرگوش‌هایی که در داخل ساختمان نگهداری شده‌اند و تغییرات فصل و دما را تجربه نکرده‌اند صادق نمی‌باشد! این دسته از خرگوش‌ها فرصت تغییر پوشش بدن خود به فرم زمستانه را نداشته‌اند و بنابراین انتقال آنها به فضای باز و خارج از ساختمان می‌تواند برای آنها آزار دهنده و حتی خطرناک باشد!
بنابراین اگر قصد جابه‌جایی محل نگهداری خرگوش خود از داخل ساختمان به حیاط منزل یا هر فضای باز دیگری را دارید، حتما این نقل و انتقال را در فصل گرما و پیش از شروع سرمای پاییزی انجام دهید تا خرگوش شما پوشش خود را برای زمستان آماده سازی کند.
نگهداری خرگوش در گرما
نکته مهم درخصوص خرگوش‌ها این است که برخلاف مقاومت ذاتی نسبت به سرما، متاسفانه این پستانداران، بشدت نسبت به گرما حساس می‌باشند. عدم وجود غدد عرق کافی در سطح بدن و همچنین دهان و زبان کوچک خرگوش‌ها که قابلیت له له زدن موثر را برخلاف گوشتخواران از آنها سلب کرده از جمله عوامل حساسیت خرگوش‌ها نسبت به گرماست. به همین دلیل وجود سایه و سایه بان و همچنین آب تازه، تمیز و کافی در فصل گرما که خرگوش را از افزایش حرارت بدن در امان نگه دارد بسیار حائز اهمیت می‌باشد.عدم وجود محدوده سرپوشیده و یا آب در فصل گرما می‌تواند تبعات جبران ناپذیر و مرگ‌باری برای خرگوش‌ها به همراه داشته باشد چون بسیار نسبت به گرمازدگی حساس می‌باشند. یکی از مزیت‌های نگهداری خرگوش‌ها در فضای خارج ساختمان دسترسی آنها به گیاهان خودرو و طبیعی می‌باشد که اکثر آنها از دسته علوفه‌ها می‌باشند و برای تغذیه خرگوش بسیار مفید هستند.همچنین زمین و خاک طبیعی باغ و باغچه یکی از بهترین انواع بستر برای خرگوش‌هاست که درصورت نگهداری خارج از منزل، نیازی به خریداری یا تعویض هم ندارد!
نگهداری داخل خانه یا اپارتمان
در این شیوه از نگهداری خرگوش‌ها که با سبک زندگی اغلب خانواده‌های شهرنشین ایرانی سازگارتر است، خرگوش باید در جایگاهی محدود و استاندارد نگهداری شود. این جایگاه استاندارد بطور معمول قفس‌های تجاری و استاندارد خرگوش‌هاست اما می‌توان با مصالح مشابه و شبیه سازی سیستم قفس استاندارد هر فضای دلخواهی در منزل را برای نگهداری خرگوش آماده سازی کرد. سایز مناسب قفس برای نگهداری یک خرگوش بسته به نژاد و سن خرگوش متغیر است اما باید توجه شود که ابعاد قفس باید با اندازه‌ای باشد که خرگوش شما در عرض آن به‌راحتی بچرخد و دور بزند و بتواند در طول آن حرکت کند.
باید دقت شود که ویژگی اساسی و مهم قفس‌های استاندارد خرگوش قابلیت نگهداری بستر در کف آنهاست که سایر انواع قفس‌های حیوانات این ویژگی مهم را ندارند بنابراین هر نوع قفس پرندگان تحت هیچ شرایطی و در هیچ سنی برای نگهداری خرگوش مناسب نمی‌باشند! یکی از اساسی‌ترین نکات در نگهداری صحیح و استاندارد خرگوش‌ها مبحث بستر مناسب می‌باشد و دلیل آن این است که اعضای راسته خرگوش شکلان که خرگوش اهلی هم یکی از آنهاست برخلاف اعضاء راسته گوشتخواران (سگ و گربه) در کف دست و پاهای خود، بالشتک (ّFoot pad) ندارند و به همین دلیل هم نمی‌توانند روی هر سطح و بستری راه بروند و از آسیب در امان باشند. خرگوش‌ها بجای بالشتک در کف دست و پاهایشان یک لایه ضخیم از موی متراکم دارند که بسیار آسیب پذیر بوده و براحتی با راه رفتن بر روی سطوح نامناسب از بین میرود.
جای نامناسب خرگوش ها
پاسخ این است که هر نوعی از سطوح خشن، سخت، لیز، سُر، زبر، ساینده و ... برای خرگوش‌ها نامناسب می‌باشد. و این شامل فرش، موکت، پارکت، سرامیک، سنگ، کاشی، موزاییک و ... می‌شود!به بیانی ساده‌تر تمامی انواع سطوح رایج در کفِ منازلِ ما، برای خرگوش‌ها نامناسب است و راه رفتن روی این سطوح در طولانی مدت به اندام‌های حرکتی خرگوش آسیب وارد می‌کند.
جا و بستر مناسب خرگوش
باید گفت هر بستر غیرخشنی که قابلیت فنری و ضربه‌گیری داشته باشد برای خرگوش‌ها مناسب است که در این بین بسترهای تجاری استاندارد خرگوش و جوندگان ایده ال‌ترین گزینه ممکن است که این بسترها قابلیت جذب مناسبی نیز دارند. درصورتی که به هر دلیلی به بسترهای تجاری استاندارد دسترسی نداشتیم می‌توانیم از "کاه و کلش" که بقایای ساقه غلاتی همچون گندم، جو و ذرت می‌باشد به عنوان بستر استفاده کنیم. دقت شود که بدلیل تجاری نبودن این مواد پیش از هر نوع استفاده باید یک بار در آب جوشانده شوند و پس از خشک شدن قابلیت قرار‌دادن در جایگاه خرگوش را دارند. همچنین پیش از استفاده باید بخوبی بررسی شوند تا قطعات تیز و برنده و ناخالصی‌های خطرناک داخل آنها وجود نداشته باشد. نکته مهم درخصوص بستر مناسب خرگوش‌ها این است که نه تنها جنس بستر حائز اهمیت است بلکه ضخامت بستر نیز اهمیت دارد. به همین دلیل باید توجه شود که چه در مورد بستر تجاری استاندارد و چه در مورد کاه و کلش، باید حداقل ضخامت 10-15 سانتی‌متر بستر در کف جایگاه خرگوش ریخته شود. و اگر ضخامت مناسب بستر رعایت نشود، براحتی با راه رفتن و عادت حفر‌کردن خرگوش، بخشی از جایگاه از بستر خالی می‌شود و دوباره بستر نامناسب آشکار می‌شود. بنابراین دو اصل جنس بستر و ضخامت بستر باید همواره مورد توجه قرار گیرد. درخصوص بستر خرگوش این نکته اهمیت دارد که خرگوش‌ها بطور طبیعی عادت دارند که در یک گوشه جایگاهشان ادرار کنند و تمام مساحت بستر را آلوده نمی‌کنند بنابراین نیازی به تعویض متناوب و زود به زود کل بستر نیست و تعویض محل ادرار کردن خرگوش در اولویت است. تعویض کل بستر، بسته به مساحت قفس می‌تواند هر چند هفته یک بار انجام شود.
علوفه بند خرگوش
استفاده از علوفه‌بند نصب آنها به بخش داخلی دیواره قفس، برای جلوگیری از آلوده شدن غذا بسیار کارایی دارد.
ابخوری خرگوش
همچنین استفاده از ظرف آب قمقه‌ای (ساچمه‌ای) و نصب آنها به بخش داخلی دیواره قفس، برای جلوگیری از آلوده شدن آب بسیار کارایی دارد
